Jak zmieniały się granice Opola!
Cofnijmy się zatem do początków Opola, a raczej skromnego Ostrówka, które Opolem nie do końca wtedy było. Gród Ostrówek znajdował się w północnej części Wyspy Pasieka i założony został około IX wieku. Samo miasto znajdowało się wówczas w okolicach dzisiejszego Rynku. W 1217 roku, właśnie owa lokacja miasta przyczyniła się do upadku Ostrówka. Kilka lat później na jego terenie rozpoczęto budowę Zamku Piastowskiego. Opole zajmowało wtedy jedynie obszar dzisiejszego Rynku. Pierwsza transformacja granic miasta miała miejsce już w 1250 r. wówczas to obecny obszar okazał się po prostu za mały. Od XIII wieku, miasto miało kształt owalny, mieściło się nad prawym brzegiem Odry i otoczone było murami. Jego powierzchnia wynosiła zaledwie 15,75 hektara (czyli około tyle ile podwójna powierzchnia CH Karolinka razem z parkingiem). I tak było aż do początków XIX wieku. Opole było jedynie małym miastem powiatowym, które coraz bardziej "dusiło" się w swoich granicach.
W tym miejscu należy przypomnieć, że w 1818 roku, Opole zostało stolicą rejencji, co przyczyniło się do jego popularyzacji wśród mieszkańców Śląska, którzy z chęcią zaczęli przyjeżdżać za pracą i osiedlać się w Opolu. W 1891 roku podjęto decyzję o przyłączeniu dużej wyspy Pasieka do granic miasta, dzięki czemu Opole zyskało 42 hektary więcej. 1899 rok to dla Opola dość ważna data z dwóch względów. Tego roku, Zakrzów stał się częścią Opola, które otrzymało także status powiatu miejskiego. Powodem wchłonięcia sąsiedniej miejscowości była budowa na jej terenie miejskiego portu. Władze uznały, że tak ważna inwestycja musi znajdować się na terenie miasta. O historii budowy i funkcjonowania portu przeczytasz w artykule "O porcie, który nigdy nie rozkwitł".
Aby istnieć, miasto musiało się rozrastać. I tak w 1910 roku przyłączono Bolkową Kępę, dzisiaj znaną jako Wyspę Bolko, na której urządzono miejski park oraz funkcjonował prywatny "Zwierzyniec" o powierzchni 1,5 hektara (jak się domyślacie, chodzi o dzisiejsze opolskie zoo). 26 lat później, po raz kolejny postanowiono rozszerzyć granice miasta. Do Opola przyłączono tereny obejmujące dzisiejsze dzielnice Półwieś oraz Szczepanowice. I w takim stanie miasto przetrwało wojenną zawieruchę.
Kolejne zmiany w graniach wprowadzono dopiero w 1955 roku. Zdecydowano wówczas o przyłączeniu Nowej Wsi Królewskiej, a zaledwie 4 lata później tego zaszczytu mogła dostąpić również Malina. Miasto nadal miało głód terenów i patrzyło w stronę sąsiednich wiosek. W 1961 roku przyłączono teren Kolonii Gosławickiej, a 4 lata później Groszowice. Przed XXI wiekiem, najpóźniej do Opola zostały przyłączone tereny obejmujące obszar Grotowic i Gosławic, rok później do tego grona dołączyły Bierkowice, Wójtowa Wieś, Grudzice i Wróblin (1975 rok). W międzyczasie budowano osiedla (m.in. ZWM czy Metalchem) z tzw. "wielkiej płyty", aby zapewnić dach nad głową dla mieszkańców Opola, których według planów do 2000 roku miało być ponad 200 tys.
W tym kształcie stolica województwa zajmowała obszar o powierzchni 96 km2 i nic nie wskazywało na to, aby miało to ulec zmianie. Warto zauważyć, że przez lata Opole było jednym z najmniejszych miast wojewódzkich (większy był nawet opolski Kędzierzyn-Koźle!). Mimo wielu sprzeciwów, 1 stycznia 2017 nastąpiła jednak największa transformacja granic miasta w historii. Powierzchnia Opola zwiększyła się, aż o 80 km2 ! Do miasta dołączono wsie z pobliskich sołectw, są to kolejno: Borki, część Brzezia, Chmielowice, Czarnowąsy, część Dobrzenia Małego, część Karczowa, Krzanowice, Świerkle, Winów, Wrzoski i Żerkowice. Obecne Opole może pochwalić się 149 km2 powierzchni czyli… prawie tyle samo ile zajmuje najbogatsze państwo Europy - Liechtenstein!
TEKST: Justyna Kraus
